تأثیر آموزش برنامۀ توانمندسازی خودتنظیمی بر کارکردهای عصب‌شناختی دانش‌آموزان با اختلال ریاضی

زمینه و هدف: دانش‌آموزانِ با اختلال ریاضی با عوامل متعدد عصب‌شناختی مواجه هستند که بر کیفیت زندگی آنان تأثیر می‌گذارد. با توجه به ارتباط کارکردهای عصب‌شناختی با خودتنظیمی، یکی از روش‌هایی که می‌تواند بر دانش‌آموزان با اختلال ریاضی کمک کند، آموزش توانمندسازی خودتنظیمی است. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش برنامۀ توانمندسازی خودتنظیمی بر کارکردهای عصب‌شناختی دانش‌آموزان با اختلال ریاضی بود.  مواد و روش‌ها: طرح تحقیق نیمه‌آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه بود. نمونۀ پژوهش ۲۶ نفر از دانش‌آموزان با اختلالِ ریاضی شهرستان رشت در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶ بودند که به‌طور دردسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از آزمون برج هانوی، آزمون استروپ، آزمون اِن بَک، و آزمون دسته‌بندی کارت ویسکانسین در مراحل قبل و بعد از آموزش استفاده شد. گروه آزمایش به‌مدت ۱۲ جلسه، تحت آموزش گروهی برنامۀ توانمندسازی خودتنظیمی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری و از طریق نرم‌افزار SPSS نسخۀ ۲۴ تحلیل شدند.  یافته‌ها: نتایج نشان داد که در میانگین نمرات گروه‌های آزمایش و گواه در هر چهار کارکرد عصب‌شناختی تفاوت معنی‌داری وجود دارد؛ به‌عبارت دیگر آموزش برنامۀ توانمندسازی خودتنظیمی باعث ارتقای معنادار برنامه‌ریزی اجرایی، توجه انتخابی، عملکرد حافظۀ فعال و انعطاف‌پذیری شناختی دانش‌آموزان با اختلال ریاضی شد (۰/۰۰۱>P). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، برنامۀ توانمندسازی خودتنظیمی می‌تواند در بهبود مهارت‌های شناختی دانش‌آموزان با اختلال ریاضی، از کارایی لازم برخوردار باشد؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود که این مداخله در آموزش دانش‌آموزان با اختلال ریاضی به کار گرفته شود.